long Covid hoofdpijn
Samengevat
Tussen 2020 en 2022 heeft het coronavirus, bekend als COVID-19 of simpelweg Corona, een wereldwijde pandemie veroorzaakt. Veel patiënten die van de acute fase herstelden, ondervinden aanhoudende symptomen, waarvan hoofdpijn een belangrijk onderdeel is, ook wel 'long COVID' genoemd. De diagnose van deze hoofdpijn is complex, waarbij het onderscheid moet worden gemaakt tussen nieuwe symptomen en reeds bestaande hoofdpijnstoornissen. Voor de behandeling van long COVID hoofdpijn wordt een multidisciplinaire aanpak aanbevolen. Hierbij ligt de focus zowel op farmacologische als niet-farmacologische behandelingen, waaronder patiëntenvoorlichting, fysiotherapie, en psychologische therapieën.
Jouw fysiotherapeut kan helpen met het verminderen van de hoofdpijnklachten en opbouwen van je conditie en belastbaarheid.Wat is long covid hoofdpijn?
De pandemie die tussen 2020 en 2022 de wereld overspoelde, was te wijten aan het nieuwe coronavirus (COVID-19), dat voornamelijk het ademhalingssysteem aantast. Voordat effectieve vaccinaties beschikbaar kwamen, resulteerde COVID-19 in vele sterfgevallen, vooral vanwege acuut ademhalingsfalen. Een deel van de herstelde patiënten ervaart echter een scala aan symptomen, zoals 'hersenmist', vermoeidheid, ademhalingsproblemen, spierpijn en zwakte, depressie, en aanhoudende hoofdpijn, zelfs weken tot maanden na de acute fase van de infectie (Tana et al., 2022). Long Covid hoofdpijn is een benaming voor de hoofdpijn klachten die al dan niet samen met andere symptomen is blijven bestaan na een corona infectie.
Zou ik long covid hoofdpijn kunnen hebben?
Als je hoofdpijn hebt dat is ontstaan tijdens een corona besmetting maar daarna niet is weg gegaan en er is geen betere verklaring dan zou het long covid hoofdpijn kunnen zijn.Wat kan ik doen bij long covid hoofdpijn?
Allereerst is het net als bij de post virale hoofdpijnen belangrijk om zeker te weten dat de hoofdpijn niet door iets anders wordt veroorzaakt, maak dus een afspraak met jouw huisarts. Het belangrijkste dat je zelf kan doen is "pacing", dit is een engelse term voor je krachten verdelen. Leg de lat niet te hoog en probeer rust momenten in te bouwen. Samen met een gespecialiseerd fysiotherapeut kun je verantwoord opbouwen. Zo kun je vol vertrouwen er weer tegen aan.Oorzaken
Een corona infectie is altijd de oorzaak van een long covid hoofdpijn.Pathofysiologie
De frequentie van long COVID hoofdpijn lijkt niet significant te verschillen tussen ernstige en niet-ernstige gevallen van COVID-19.
Een meta-analyse en een prospectief onderzoek toonden aan dat de prevalentie van long COVID hoofdpijn aanvankelijk hoger was bij poliklinische patiënten, maar niet op de lange termijn. Aanhoudende hoofdpijn op 9 maanden werd geassocieerd met lagere pneumoniepercentages tijdens de acute fase, oudere leeftijd en een hoger percentage vrouwen.
Er wordt verondersteld dat langdurige COVID-hoofdpijn het gevolg kan zijn van de activering van een reeds bestaande hoofdpijn of een genetische predispositie voor migraine door het triggeren van het trigeminovasculaire systeem, waarbij sommige migraine-achtige kenmerken geassocieerd zijn met langdurige COVID-hoofdpijn. Patiënten met een voorgeschiedenis van migraine vertoonden ook een hogere frequentie van langdurige hoofdpijn na COVID.
Acute hoofdpijn tijdens COVID-19 wordt in verband gebracht met een significante systemische immuunrespons, geassocieerd met een betere prognose, en efficiënte immuunrespons met lagere niveaus van bepaalde bloedmarkers.
Langdurige COVID-hoofdpijn kan te wijten zijn aan een aanhoudende activering van het immuunsysteem, met veranderde niveaus van cytokines en interleukines; echter, het bewijs over een langere periode is beperkt.
Initieel werden hypoxie en/of hypercapnie overwogen als theorieën voor de pathofysiologie van COVID-19 hoofdpijn, maar werden niet ondersteund in een follow-upstudie van 3 maanden.
Sommige neurologische manifestaties van langdurige COVID kunnen worden gekoppeld aan structurele en functionele hersenveranderingen. Een studie toonde een reductie van grijze stof in bepaalde hersengebieden bij COVID-19-patiënten.
Andere onderzoeken observeerden verzwakte functionele verbindingen in sommige hersengebieden en witte stof axonale veranderingen bij COVID-19-overlevenden, die gerelateerd kunnen zijn aan aanhoudende hoofdpijn, maar de specificiteit met betrekking tot hoofdpijn moet nog worden vastgesteld.
Er zijn veranderingen in de hersenstofwisseling gemeld, maar er zijn geen hoofdpijn-specifieke studies beschikbaar. De exacte mechanismen die bijdragen aan de pathofysiologie van langdurige COVID-hoofdpijn moeten nog volledig worden begrepen.
onder Creative Commons licence:http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
Symptomen
- Vage hoofdpijn klachten die matig tot hevig zijn
- Klachten zijn ontstaan tijdens corona infectie
- Vaak samen met minder energie of aanhoudende vermoeidheid
Diagnose
De Internationale Classificatie van Hoofdpijnaandoeningen definieert een hoofdpijn die langer dan 3 maanden aanhoudt na een acute infectie als "Chronische hoofdpijn toegeschreven aan systemische virale infectie"(Olesen, 2018). De klinische presentatie van long COVID hoofdpijn kan variëren. Deze kan dagelijks aanhoudend zijn of intermitterend, en kan op migraine of spanningshoofdpijn lijken.
De diagnose is voornamelijk gebaseerd op uitsluiting en het is cruciaal om het te onderscheiden van verergering van reeds bestaande hoofdpijnaandoeningen.
Een goede patiëntenanamnese is essentieel om de oorzaak van de nieuwe hoofdpijn te bepalen, waarbij ook rekening moet worden gehouden met andere symptomen die verband houden met COVID-19, zoals reuk- en smaakverlies.(Tana et al., 2022)
De diagnose long covid hoofdpijn moet door een arts worden gesteld. Jouw fysiotherapeut, manueeltherapeut of orofaciaaltherapeut kan wel een sterk vermoeden uitspreken en eventueel overleggen met jouw huisarts.Behandel mogelijkheden
Het behandelen van hoofdpijn na COVID-19 vraagt om een multidisciplinaire aanpak. Hoewel er nog weinig specifieke studies zijn over de behandeling van long COVID hoofdpijn, zijn er aanbevelingen gebaseerd op bestaande behandelingen voor primaire hoofdpijnaandoeningen.
Hierbij wordt rekening gehouden met het type hoofdpijn en eventuele bijkomende symptomen of aandoeningen. Niet-farmacologische behandelaanbevelingen zijn voornamelijk gebaseerd op expertopinies. Ze omvatten patiënteneducatie, fysiotherapie, psychologische therapie en het beheer van reeds bestaande comorbiditeiten.
Het is essentieel om patiënten te adviseren over een gezonde levensstijl, waaronder een evenwichtige voeding, een consistent slaappatroon, en regelmatige, gematigde lichaamsbeweging.(Tana et al., 2022)
Voor patiënten met long COVID hoofdpijn kan een breed scala aan niet-farmacologische behandelingen nuttig zijn. Patiënten moeten worden voorgelicht over het belang van een gezonde levensstijl. Fysiotherapeutische oefeningen, inclusief ademhalings- en ontspanningstechnieken, worden sterk aanbevolen.
Overmatige lichaamsbeweging kan symptomen echter verergeren, dus het is belangrijk dat oefeningen gematigd en geleidelijk worden geïntroduceerd. Bij patiënten met een hoge psychosociale last of psychiatrische comorbiditeiten kan cognitieve gedragstherapie overwogen worden.(Tana et al., 2022)
Fysiotherapie en manuele therapie kunnen helpen bij long covid hoofdpijn door samen de kwetsbaarheden en uitlokkende prikkels op te sporen en te verminderen. Samen kijken jullie goed naar de belasting en belastbaarheid. Ook de mogelijke vermoeidheid en energieverlies worden besproken en meegenomen in het behandelplan.Naar de dokter?
Als u 1 of meerdere van de volgende klachten heeft is het raadzaam om eerst contact met uw huisarts op te nemen voordat u eventueel een afspraak maakt met een fysiotherapeut of andere behandelaar.- meer dan 5kg afgevallen in de afgelopen 4 weken zonder dat u dat wilde
- nachtelijke pijn of pijn in rust die niet verandert bij het veranderen van houding
- nachtelijk zweten
- koorts, misselijkheid en/of algemeen onwelbevinden
- zwangerschap
- langdurig medicatie gebruik
- reeds bekende hart of long aandoeningen
- kanker of kanker in het verleden hebben gehad
- drugsgebruik (of steroïden )
- incontinentie klachten
- erectie problemen
- forse verandering van ontlastingspatroon of menstruatie cyclus