Kaakpijn / TMD
Samengevat
Als iemand klachten heeft die voornamelijk worden veroorzaakt door problemen van de kaak of kauwspieren dan spreken we van TMD (temporomandibulaire dysfunctie). Kaak klachten komen ongeveer 2 keer zo vaak voor bij vrouwen dan bij mannen. Er zijn veel mogelijke oorzaken van TMD waarvan klemmen of knarsen (bruxisme) een van de bekendste is.Wat zijn TMD klachten?
We spreken van TMD klachten als iemand last heeft van kaak klachten zonder dat daarbij aantoonbare schade of ziekte aanwezig is. De klachten zijn dan het gevolg van het niet goed functioneren (dysfunctie) van de kaakgewricht (temporomandibulaire gewricht) of kauwspieren.Zou ik TMD klachten kunnen hebben?
Als je de voor jou herkenbare klachten rondom kaak oor of hoofd kan opwekken of verergeren door met de kaak te bewegen, kauwen, bijten of juist gapen dan is het mogelijk dat je TMD zou kunnen hebben.Wat kan ik aan TMD klachten doen?
Een kaakfysiotherapeut (orofaciaaltherapeut) of gespecialiseerd manueeltherapeut kan helpen door een behandeling op maat te maken voor jouw klachten. Je kan alvast een begin maken door goed op te letten wanneer jouw klachten optreden en eventueel alvast tand problemen door de tandarts uit te laten sluitenOorzaken
Er zijn een aantal mogelijke oorzaken van TMD waarvan klemmen of knarsen (bruxisme) een van de bekendste is. Gebitsproblemen en operaties, ingrepen of trauma (zoals een klap of een valpartij) in het kaak gebied kunnen ook tot deze klachten leiden.Symptomen
- pijn rondom kaak, oor of zijkant van het hoofd
- pijn die toeneemt bij bewegingen van de mond zoals
- kauwen
- bijten
- lachen
- gapen
- praten
- eventueel tandpijn
Diagnose
Na het uitsluiten van tand problemen door de tandarts zal de therapeut tijdens het anamnese gesprekHet anamnese gesprek is het eerste gesprek tussen jou en jouw fysiotherapeut. Tijdens dit gesprek probeert jouw fysio de informatie te verzamelen die nodig is om een goede diagnose te stellen. Dit gesprek is heel erg belangrijk voor ons om een goede diagnose te stellen en andere aandoeningen en ziekten uit te sluiten. Hoe meer informatie je ons geeft hoe beter wij ons werk kunnen doen.
Het anamnese gesprek verloopt meestal als volgt:
- Wij maken kennis met elkaar en controleren samen jouw gegevens en verzekering.
- We vragen waarom je een afspraak hebt gemaakt en wat je hoopt te bereiken met de fysiotherapie behandeling.
- Jouw fysio stelt screenende vragen om andere ziekten of aandoeningen uit te sluiten
- Wij stellen vragen over jouw medische voorgeschiedenis, eventuele andere ziektes, operaties of medische aandoeningen. Ook stellen we vragen over medicijnen, mogelijke zwangerschappen, eventueel drugsgebruik, roken, drinken en beweging.
- Daarna stellen we verdiepende vragen om een beter beeld te krijgen van de klachten en beperkingen die jij ervaart en natuurlijk praten we over andere factoren die mogelijk mee zouden kunnen spelen zoals thuissituatie of werk.
Na een screening en een anamnese gesprek zal jouw fysiotherapeut een lichamelijk onderzoek doen. Fysiotherapeutisch onderzoek kan worden gebruikt voor verschillende dingen zoals het beoordelen van de beweeglijkheid van een persoon, het evalueren van pijn en stijfheid, het bepalen hoeveel krachtsverlies er is, of welke zenuwbanen nog wel en welke niet meer werken. Het kan ook worden gebruikt om de vooruitgang van een persoon te volgen tijdens de behandeling en om te bepalen wanneer de behandeling kan worden beëindigd. Het onderzoek kan bijvoorbeeld bestaan uit het meten van de beweeglijkheid van de gewrichten, het observeren van de manier waarop een persoon beweegt, of het testen van de spiersterkte.
Afhankelijk van de resultaten van het onderzoek stellen wij samen met jou een behandelplan op om aan jouw specifieke doelen te werken. Dit kan bestaan uit oefeningen je thuis kan doen, trainen in onze oefenzaal, manipulaties van de gewrichten, of het geven van adviezen.
Behandel mogelijkheden
TMD is meestal redelijk goed te behandelen door een orofaciaaltherapeut (kaakfysiotherapeut) of een gespecialiseerd manueeltherapeut. De behandeling bestaat uit een combinatie van mobilisaties/manipulatiesGewrichtsmobilisaties zijn handelingen die gericht zijn op het verbeteren van de beweeglijkheid van een gewricht. Gewrichtsmobilisaties kunnen worden gebruikt voor het behandelen van beperkingen, pijn en stijfheid in gewrichten, zoals de rug, nek en schouders.
Gewrichtsmanipulaties zijn een vorm van gewrichtsmobilisaties die worden uitgevoerd door manueeltherapeuten. De behandeling bestaat uit het uitvoeren van snelle, korte bewegingen op het gewricht, om de beweeglijkheid ervan te verbeteren. Hierbij kan een krak worden gehoord of gevoeld.
Wat zijn de risico’s? Er zijn echter ook enkele risico’s verbonden aan het ondergaan van gewrichtsmanipulaties met name in de nek. Zo kan het uitvoeren van de behandeling te agressief zijn en leiden tot extra pijn of letsel. Het is daarom belangrijk om te zorgen dat de behandeling op een juiste manier wordt uitgevoerd, en is er altijd een goede screening en intake vooraf nodig.
Tijdens ontspanningstherapie leer je onder begeleiding van jouw therapeut ontspanningsoefeningen die je thuis kunt doen. Deze oefeningen helpen je om de spanning op je spieren of de stress in je hoofd te verminderen.Er zijn vele verschillende technieken zoals ademhalingsoefeningen, progressieve spierontspanning, visualisatie en mindfulness.
Ontspanningstherapie kan handig zijn bij het behandelen van stressgerelateerde klachten, zoals hoofdpijn, slaapproblemen en spanningsklachten. Het kan ook nuttig zijn bij het omgaan met chronische pijn, angststoornissen en sommige vormen van depressie.
Massage is een vorm van behandeling waarbij de huid en de spieren worden bewogen met behulp van handen, vingers, ellebogen of speciale massageapparatuur. Het doel van massage is om de spieren te ontspannen en pijn te verminderen. Er is voor het gebruik van massage in de gezondheidszorg slechts beperkt wetenschappelijk bewijs.
Dry needling is een vorm van behandeling waarbij jouw fysiotherapeut kleine, dunne naalden gebruiken om spieren en triggerpoints te behandelen. Dry needling kan worden gebruikt voor het behandelen van pijn en stijfheid in combinatie met het doen van (rek)oefeningen.
Er zijn ook enkele risico’s verbonden aan dry needling. Zo kan het een verkeerd uitgevoerde behandeling leiden tot extra pijn of letsel. Het is daarom belangrijk om te zorgen dat de behandeling op een juiste manier wordt uitgevoerd door gekwalificeerde therapeuten.
Naar de dokter?
Kaakpijn moet altijd eerst door de tandarts worden beoordeeld om uit te sluiten dat een tand probleem de kaakklachten veroorzaakt. Als u 1 of meerdere van de volgende klachten heeft is het raadzaam om eerst contact met uw huisarts op te nemen voordat u eventueel een afspraak maakt met een fysiotherapeut of andere behandelaar.- meer dan 5kg afgevallen in de afgelopen 4 weken zonder dat u dat wilde
- nachtelijke pijn of pijn in rust die niet verandert bij het veranderen van houding
- nachtelijk zweten
- koorts, misselijkheid en/of algemeen onwelbevinden
- zwangerschap
- langdurig medicatie gebruik
- reeds bekende hart of long aandoeningen
- kanker of kanker in het verleden hebben gehad
- drugsgebruik (of steroïden )
- incontinentie klachten
- erectie problemen
- forse verandering van ontlastingspatroon of menstruatie cyclus
- dubbel of wazig zien of het gevoel dat u door een koker kijkt
- verandering van smaak, reuk of gehoor
- misselijkheid of braken
- plotse forse hoofdpijn zoals een donderklap
- duizeligheid
- een "stuiterend" of "trillend" oog (we bedoelen echt het oog, niet een oogspiertje)
- flauwvallen
- verstoord gevoel in het gezicht
- moeite met kauwen of praten
- moeite met op woorden komen
- moeite met simpele dagelijkse bezigheden zoals koffie zetten
