Long covid

Wat is long COVID?

Long COVID is een toestand die sommige mensen ervaren na het ziek zijn geweest met het COVID-19 virus. Deze mensen voelen zich na 4 tot 12 weken nog steeds niet helemaal beter, zelfs als hun eerste ziekte niet zo ernstig was. Ze kunnen last hebben van vermoeidheid, moeite met ademhalen, problemen met nadenken of concentreren, slaapproblemen, gevoelens van angst en depressie, spierpijn, verlies van reuk of smaak, hoofdpijn, en problemen met dagelijkse activiteiten.

De klachten kunnen blijven bestaan en wisselen in intensiteit, wat het lastig maakt voor degenen die eraan lijden. Mensen met long COVID kunnen zich bijvoorbeeld op sommige dagen beter voelen en dan weer slechter na inspanning.

Hoewel dokters nog steeds proberen te begrijpen waarom sommige mensen long-COVID krijgen, denken ze dat het komt door een mix van reacties van het immuunsysteem, ontstekingen en misschien zelfs virusdeeltjes die in het lichaam achterblijven. Dit kan effect hebben op verschillende delen van het lichaam en maakt het moeilijk om te voorspellen hoe iemand zich zal voelen.

Het is belangrijk dat mensen met long COVID goede ondersteuning krijgen van dokters en andere zorgverleners, zodat ze kunnen herstellen en weer hun normale leven kunnen oppakken.

Pathofysiologie van long COVID

De pathofysiologie van long COVID gaat over de lichamelijke processen die de langdurige symptomen veroorzaken na een infectie met het COVID-19 virus. Hieronder vallen:

1. Schade door zuurstofgebrek: Als het virus de longen aantast, krijgt het lichaam soms niet genoeg zuurstof, wat schade kan veroorzaken.
2. Virus dat in het lichaam blijft: Bij sommige mensen blijven virusdeeltjes langer in het lichaam, wat kan leiden tot een aanhoudende immuunreactie.
3. Langdurige ontsteking: Viruseiwitten kunnen ontstekingen veroorzaken, zelfs nadat de infectie voorbij is.
4. Problemen met het immuunsysteem: Het immuunsysteem kan verward raken en het eigen lichaam aanvallen.
5. Problemen met de bloedvaten: COVID-19 kan de bloedvaten beschadigen, wat kan leiden tot bloedstollingsproblemen.
6. Schade aan organen: Tijdens de infectie kunnen organen zoals de longen en het hart beschadigd raken.

7. Effecten op de zenuwen: Het virus kan het zenuwstelsel binnendringen en problemen veroorzaken.
8. Veranderingen in de stofwisseling: Mensen met langdurige COVID kunnen veranderingen in hun energiehuishouding ervaren.

Elke persoon met langdurige COVID kan anders reageren, dus een behandeling die voor de één werkt, is misschien niet geschikt voor de ander. Dokters en onderzoekers werken hard om meer te leren en mensen beter te helpen.

Kan ik long COVID hebben?

Als u klachten heeft die niet overgaan of beginnen na de normale tijd van beter worden van COVID-19, kan het zijn dat u long COVID heeft. Dit heet ook wel post-COVID-19-syndroom. Het kan gebeuren hoe ziek u ook was in het begin, zelfs als u alleen maar een beetje ziek was.

Risicofactoren

Er zijn verschillende dingen die kunnen zorgen dat u meer kans heeft op long COVID:

• Vrouwen kunnen er meer kans op hebben. Waarom dat zo is, weten we nog niet helemaal.
• Als u heel ziek was in het begin, met symptomen die heel erg waren of als u naar het ziekenhuis moest, kan uw kans op langdurige COVID groter zijn.
• Als u al andere gezondheidsproblemen heeft, zoals suikerziekte, hartziekten of als u veel weegt, kan dit ook zorgen voor een grotere kans op langdurige COVID.

Symptomen

Long COVID kan veel verschillende klachten geven. Vaak zien we deze klachten:

•  Heel moe zijn
• Blijven hoesten, moeilijk ademen en andere problemen met ademen
• Pijn in spieren en gewrichten
• Problemen met denken of hoofdpijn, duizelig zijn (dit noemen we soms 'hersenmist')
• Zich verdrietig of angstig voelen
• Het hart dat snel of raar klopt, of pijn op de borst
• Blijvende problemen met ruiken en proeven
• Problemen met de buik en met eten

Alleen deze klachten hebben betekent niet meteen dat u long COVID heeft, want deze klachten kunnen ook bij andere ziektes voorkomen. Het is daarom heel belangrijk om naar een dokter te gaan als u last blijft houden na COVID-19. Een dokter kan u helpen om uit te zoeken of uw klachten door long COVID komen en wat u dan kunt doen.

Wat kan ik zelf doen?

Er is geen standaardtest of behandeling voor long COVID, maar er zijn dingen die u kunt doen om u beter te voelen:

1. Praat met een dokter: Zij kunnen u helpen een plan te maken voor uw klachten en gezondheid.
2. Behandel de klachten: Misschien heeft u medicijnen nodig voor sommige klachten, zoals pijn of slaapproblemen.
3. Fysiotherapie: Een fysiotherapeut kan u helpen met oefeningen om sterker te worden en beter te ademen.
4. Ademhalingstherapie: Als u problemen heeft met ademen, kan een speciaal programma u helpen beter te ademen.
5. Hulp voor uw denken: Als u problemen heeft met uw geheugen of aandacht, kan een specialist u helpen.
6. Steun voor uw gevoel: Het is belangrijk om goed voor uw geest te zorgen. Soms kan therapie helpen als u zich angstig of verdrietig voelt.
7. Gezond leven: Eet goed, rust goed uit en probeer stress te verminderen. Rook niet en drink geen alcohol. Zorg voor genoeg slaap.
8. Rustig aan doen: Bouw uw activiteiten langzaam op en luister naar uw lichaam om niet te veel te doen.
9. Praat met anderen: Het kan helpen om met mensen te praten die ook langdurige COVID hebben.
10. Houd het in de gaten: Houd bij hoe het gaat en praat regelmatig met uw dokter om te zien of uw plan nog goed is.

Wees geduldig met beter worden, want het kan lang duren. Een team van verschillende soorten dokters en specialisten kan u helpen om te gaan met langdurige COVID en uw leven beter te maken.